华山之狐 发表于 2016-1-27 19:18

说说十目烛隐曰直

本帖最后由 华山之狐 于 2016-1-27 19:24 编辑 <br /><br /><p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">说说十目烛隐曰直</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">清代学者段玉裁的《说文解字注》在解释“直”字时说:“十目烛隐曰直”。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">什么意思呢?</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">首先,段玉裁此语所本为许慎对直字的解释。《说文解字》“直,正见也。从十目乚。”</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">徐鍇曰:</span><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-SIZE: 14pt">“</span><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">乚,隱也。今十目所見是直也。</span><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-SIZE: 14pt">”</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">因而段玉裁说:“謂以十目視乚。乚者無所逃也。三字會意。”</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">三字即十目乚(隐)。十目:是说许多眼睛;烛:洞察;隐:隐蔽的,阴暗的,怕见人的行为。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">所以这句话说白了就是人民群众的眼睛是雪亮的,就像西城大妈们,什么圈里圈外,卖淫嫖娼,吸毒贩毒等作奸犯科之辈,无论多么隐蔽,都躲不过她们的火眼金睛!</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">这样的解释似乎合乎情理,但却是不对的。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt">&nbsp;</p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">最初的直字并不从十目乚,而是从丨目。甲骨文直字</span><span style="FONT-SIZE: 14pt"><img width="15" height="21" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2016/01/27/20160127191812264001.jpg"></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">(乙</span><span style="FONT-SIZE: 14pt">6390</span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">),是用眼睛和上面一直线(吊线)来会直意。金文的直多了一弯(乚):</span><span style="FONT-SIZE: 14pt"><img width="21" height="19" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2016/01/27/20160127191812626002.jpg"></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">(恒簋)</span><span style="FONT-SIZE: 14pt"><img width="25" height="18" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2016/01/27/20160127191813564003.jpg"></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">(侯马盟书),这就使眼睛吊线有了目标。吊线就是用来检测弯不弯的。与甲骨文相比,金文直还多了一个圆点或一横,什么意思呢?我以为是指事也。金文直的眼睛前面,又是丨又是乚,为了有所区分使表意更明确,所以在丨上加一点以指事:这才是“直”。后来一点线条化成了一横,成为我们今天所看到的十字。《甲骨文字典》认为这一点或一横是“伪为”的。我总觉得古人写字用刀刻用金铸难度不小,“伪为</span><span style="FONT-SIZE: 14pt">”</span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">的可能性似乎不大。许慎等人不知直字的发展变化,仅仅根据小篆字体</span><span style="FONT-SIZE: 14pt"><img width="14" height="23" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2016/01/27/20160127191813210004.jpg"></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">作解,有所偏颇也在所难免。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt">&nbsp;</p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">其实不仅直字是个指事字,古文弯字也是个指事字。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm -16.7pt 0pt 0cm; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">弯的本字应该是亡字。甲骨文亡</span><span style="FONT-SIZE: 14pt"> <span><img width="14" height="26" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2016/01/27/20160127191813774005.jpg"><span>&nbsp;</span></span></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">(</span><span style="FONT-SIZE: 14pt"> </span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">粹</span><span style="FONT-SIZE: 14pt"> 740</span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">)</span><span style="FONT-SIZE: 14pt"> </span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">金文亡:</span><span style="FONT-SIZE: 14pt"><img width="21" height="25" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2016/01/27/20160127191813428006.jpg"> </span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">(杞伯簋)</span><span style="FONT-SIZE: 14pt"> <span><img width="15" height="28" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2016/01/27/20160127191813388007.jpg"><span>&nbsp;</span></span></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">(中山王壶)仔细看一看,古文亡字和金文直字</span><span style="FONT-SIZE: 14pt"><img width="21" height="19" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2016/01/27/20160127191812626002.jpg"></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">的共同之处就是那一直(丨)和一弯(乚)。不同之处就是丨和乚之间的那一横,而这一横恰恰就是指事的:造成这段距离的就是弯。而中山王壶亡字下边的分叉,也明白无误的告诉人们:这一段就是弯。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left">&nbsp;</p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">关于“亡”字的解释。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">《唐韻》《集韻》《韻會》武方切</span><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">,</span><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">音忘。失也。《孟子》樂酒無之亡。《註》謂廢時失事也。《家語》楚人亡弓,楚人得之。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">又滅也。《莊子·田子方》楚王與凡君坐。少焉,楚王左右曰:凡亡者三。凡君曰:凡之亡也,不足以喪吾存。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">又《周禮·春官·大宗伯》以喪禮哀死亡。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">又逃也。《大學》舅犯曰:亡人無以爲寶。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">又《前漢·韓信傳》蕭何聞信亡,自追之。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">又《正韻》同無。《詩·邶風》何有何亡,黽勉求之。《毛傳》亡謂貧也。 《說文》从入从乚。《徐曰》音隱,隸作亡。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left">&nbsp;</p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: left; LINE-HEIGHT: 115%; MARGIN: 0cm 0cm 10pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt" align="left"><span style="LINE-HEIGHT: 115%; FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">关于“乚”字的解释。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">乚</span><span style="FONT-SIZE: 14pt">yin,</span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">同隐。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-INDENT: -7pt; MARGIN: 0cm 0cm 0pt 7pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt">&nbsp;</p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-INDENT: -7pt; MARGIN: 0cm 0cm 0pt 7pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">《说文解字注》</span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">匿也。匿者、亡也。象蒅曲隐蔽形。蒅曲见辵部见踏部。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-INDENT: 7pt; MARGIN: 0cm 0cm 0pt 7.05pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">象逃亡者自藏之状也。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt">&nbsp;</p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">《尔雅</span><span style="FONT-SIZE: 14pt"><span>&nbsp; </span></span><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">释诂》微也。《注》微谓逃藏也。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt">&nbsp;</p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">《易乾卦》龙德而隐者也。《礼礼运》大道既隐。《注》隐犹去也。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-INDENT: 7pt; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt">&nbsp;</p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-INDENT: 7pt; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">《说文》蔽也。《玉篇》匿也。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-INDENT: 7pt; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt">&nbsp;</p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-INDENT: 7pt; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt"><span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">亡字与乚字从字形到字义都证明,亡字即弯的本字。</span></p>
<p style="TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-INDENT: 7pt; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10.5pt">&nbsp;</p>
<span style="FONT-FAMILY: 宋体; FONT-SIZE: 14pt">综上所述,古人造直字本来考虑是很简单的,就是以眼吊线。有个直的异体字下面是从木的,所谓“木就绳则直”的“就绳”也是吊线的意思。后来人们把直字解释为“十目烛隐”,那就把事情弄得复杂化了。</span>

xzjgw 发表于 2016-1-27 21:09

本帖最后由 xzjgw 于 2016-1-27 21:13 编辑 <br /><br /><p>华山之狐先生所论存在很多对汉字或甲骨文字形认识的误区,不是几句话能够说明白的,先说说丨吧。</p>
<p><br>
</p>
<p><b>《说文解字》释丨:上下通也。引而上行讀若囟,引而下行讀若退。</b></p>
<br>
<b>段注:囟之言進也。若才屮木生字皆當引而上之類是也。</b><br>
<br>
按:上面这些已经说的很明白的了,丨上面有限定时就是“<b>引而下行”,</b>丨下面有限定时就是“<b>引而上行”。</b><br>
<br>
就屮而言\与/在丨之下形成限定,\与/与丨三者在下所形成的限定使屮产生“<b>引而上行”</b>状貌,当屮在一上会意时,这种“<b>引而上行”</b>自然而“生”。<br>
<br>
那么,丨在目上会意,自然而生“<b>引而上行”</b>之“<b>正见</b>”之义。<br>
<br>
而后世加点或一之十,甲骨文数字十即写作丨,故其解释也是有其根源的,这种解释也是基于目在丨上会意之“民”字形的“眾萌”相关。<br>
<br>
而小篆民比甲骨文民之多出来的乚即与所谓“亡”是有关系的,这是导致小篆直也增繁了乚的原因所在。<br>
<br>
<p></p>

xzjgw 发表于 2016-1-27 21:36

本帖最后由 xzjgw 于 2016-1-27 21:44 编辑 <br /><br />接上:<br>
<br>
而甲骨文亡从乚从卜会意,甲骨文亡构成当中的卜,小篆伪伪入。<br>
<b>《说文解字》释亡:逃也。亡从入从乚。</b><br>
<br>
按:逃从辵从兆会意,兆亦聲。
<div>&nbsp;
<div><span style="font-weight: bold;">《说文解字》释兆:灼龜坼也。从卜,兆,象形。兆古文省。</span>&nbsp;</div>
<div><br>
</div>
<div>按:辵兆会意即卜兆之行迹。<br>
<br>
故,所谓亡,不过乚作为卜之限定,表示其到此而没了痕迹。<br>
<br>
附《契文解构:亡》图:
<p></p>
</div>
</div>

行之 发表于 2016-1-27 22:01

xzjgw 发表于 2016-1-27 21:36 static/image/common/back.gif
本帖最后由 xzjgw 于 2016-1-27 21:44 编辑 接上:<br>
<br>
...

专业扎实,敬佩之至

行之 发表于 2016-1-27 22:03

拜读!开网有益!

行之 发表于 2016-1-27 22:03

拜读!开网有益!

华山之狐 发表于 2016-1-28 21:02

xzjgw 发表于 2016-1-27 21:09 static/image/common/back.gif
本帖最后由 xzjgw 于 2016-1-27 21:13 编辑 <p>华山之狐先 ...

感谢老师回帖。
直字之义是以眼视吊线 ,不是我的发明。《甲骨文字典》直,从目上一竖,会以目视悬(悬锤)测得直立之义。我以为徐中舒先生的解释是可以讲得通的。直字有从乚的,还有从木的。从乚(弯)说的是形,是吊线所测之目标;从木,说的是材质,木就绳则直。直与绳(吊线)关系由此可知。

华山之狐 发表于 2016-1-28 21:49

xzjgw 发表于 2016-1-27 21:36 static/image/common/back.gif
本帖最后由 xzjgw 于 2016-1-27 21:44 编辑 接上:<br>
<br>
...

<p><font style="FONT-SIZE: 15pt">我所列出的中山王壶那个亡字,一竖下边的分叉,似乎在告诉人们:这就是弯。</font></p>
<p><font style="FONT-SIZE: 15pt">再说,郭沫若、马叙伦(古文字诂林,卷九&nbsp;&nbsp; 1006页)、徐中舒(甲骨文字典一三八六)均不认同《说文》之亡从入的说解,因为大多数甲文亡并不从入。</font></p>

行之 发表于 2016-1-29 22:15

华山之狐的观点有说服力

shenhao19 发表于 2016-1-30 20:08

𠃊为古文╚(曲),這個跟齊以不齊爲齊是一樣的
當然有的學者認爲這個字和“建”一致應該表示“植”
說成是曲要比說成是彎強
页: [1] 2
查看完整版本: 说说十目烛隐曰直