審良 发表于 2014-12-12 17:39

北大秦簡《善女子之方》訓釋小札

<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-INDENT: 64.25pt"><b><span style="FONT-SIZE: 16pt; FONT-FAMILY: 宋体">北大秦簡《善女子之方》訓釋小札</span></b></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph; TEXT-INDENT: 71.5pt">&nbsp;</p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体"><img width="15" height="22" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/12/20141212173933939001.jpg"></span></span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体"></span></sup></span><span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">昔者帝降息女,殷受之<span><img width="17" height="19" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/12/20141212173933034002.jpg"></span>(野)。殷人將亡,以教其女<sup><span></span></sup>:凡善女子之方,固不敢剛<sup><span></span></sup></span></span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">。姻(因)安<sup><span></span></sup>從事,唯審與良<sup><span></span></sup>。西東</span></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">螽</span><span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">若<sup><span></span></sup>,色不敢昌。疾<span><img width="14" height="14" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/12/20141212173933713003.jpg"></span>(績)從事,不論<span style="BACKGROUND: #d9d9d9">(<span>034</span>)</span></span></span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph">&nbsp;</p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">【注釋】:</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">該符號見於睡虎地秦簡《日書》甲種“詰咎”篇,但位於文中。原或釋“召”,不可信。該符號疑似將字的筆畫與符號糅合,應有特殊含義。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“</span><span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">以教其女<span>”</span>的主語為帝。</span></span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“不敢”乃秦人語,意為“不可”、“不許”。“剛”謂剛直不柔和。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“姻安”疑讀為“燕安”,義為“安适满足”。《礼记·乐记》“宋音燕女溺志”唐孔颖达疏:“燕女,謂己之妻妾,燕安而已。”“因安”也可以解釋為“因”為藉助、順應,“安”為穩定、平安。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“審”謂慎重仔細;“良”謂善良。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“西東”疑為指前後左右奔忙之義。“若”前一字,原釋文讀作“螽”,很可疑。若,似應訓為“順”。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“昌”,盛也。《禮記·玉藻》:“亲癠,色容不盛,此孝子之疏节也。”</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“疾”,極力、盡力。“績”,紡績。“疾績”猶典籍言男子“疾耕”。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph">&nbsp;</p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">□明<sup><span></span></sup>。善衣(依)夫家,以自為光</span></span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体"></span></sup></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">。百姓賢之,父母盡明。疾作</span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">[</span></sup></span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">3</span></sup></span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">]</span></sup></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">就愛</span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">[</span></sup></span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">4</span></sup></span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">]</span></sup></span><span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">,如<span><img width="17" height="17" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/12/20141212173933091004.jpg"></span>(陛)在堂</span></span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">[</span></sup></span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">5</span></sup></span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">]</span></sup></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">。雖與夫治,勿敢疾當</span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">[</span></sup></span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">6</span></sup></span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">]</span></sup></span><span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">。醜言匿之<sup><span></span></sup>,善言是陽(揚)。中毋(無)妬心,有(又)毋(無)奸腸。示范(範)臣妾,故□<span style="BACKGROUND: #d9d9d9">(<span>033</span>)</span></span></span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph">&nbsp;</p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">【注釋】:</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“不論</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">□</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">明</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">”,</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">疑為“不論幽明”,指女子紡績不分晝夜。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“光”,義即《</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">詩·韓奕</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">》</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">丕</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">顯其光”</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">之“光”。</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">鄭玄箋:“光,猶榮也。”《漢書·禮樂志》:“下民之樂,子孫保光。”顏師古注:“言永保其光寵也。”意為要讓夫家以己為榮。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">[</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">3</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">]</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“作”指勞作。“疾作”即竭力勞作。此</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“作”與下文“女子不作,愛為死亡”之“作”同義,</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“疾作”</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">與上文“疾績”語法結構相同。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">[</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">4</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">]</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“就”,貼近、親近、靠攏。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">[</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">5</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">]</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“如陛在堂”是用形象比喻來說明“疾作”與“愛”的關係。登堂由階,女子親近家族之愛則緣由“疾作”。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">[</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">6</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">]</span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“雖與夫治,勿敢疾當”,“與”,助也。意為雖然協助丈夫管家,也不可盡力擔當或竭力與丈夫對等。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">匿,隐瞒。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph">&nbsp;</p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">笑</span><span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体"><img width="17" height="17" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/12/20141212173933301005.jpg"></span></span><span><sup><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体"></span></sup></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">。</span><span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">居處安樂,臣妾莫亡。今夫威公<sup><span></span></sup>,固有<span><img width="18" height="18" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/12/20141212173933365006.jpg"></span>(嚴)剛<sup><span></span></sup>。與婦子<sup><span></span></sup>言,弗肎(肯)善當。今夫聖婦<sup><span></span></sup>,自教思長<sup><span></span></sup>。曰:<span><img width="16" height="16" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/12/20141212173933431007.jpg"></span>(厓)石在山,谷臨中堂<sup><span></span></sup>。松柏不磬,<span><img width="15" height="17" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/12/20141212173933942008.jpg"></span>尚反黃<sup><span></span></sup>。羊矢竝下,或<span><img width="18" height="19" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/12/20141212173933332009.jpg"></span>(短)或長<sup><span></span></sup>。水冣(最)<span style="BACKGROUND: #d9d9d9">(<span>032</span>)</span></span></span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph">&nbsp;</p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">【注釋】:</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“笑</span><span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体"><img width="17" height="17" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/12/20141212173933301005.jpg"></span></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">”義不明,似指被恥笑一類意思。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"> </span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“夫”,助詞。“威公”與下文之“聖婦”相對,不知是否指女子之公婆。古女子稱丈夫的母親為“威姑”,《说文·女部》“威”字下引《汉律》:“婦告威姑。”《广雅·释亲》:“姑謂之威。”“威公”和“聖婦”也可能是虛擬的兩位有威望的或被尊崇的老者。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">嚴剛,又見於《嶽麓秦簡·為吏治官及黔首》與《睡虎地秦簡·為吏之道》的“嚴剛毋暴”。義為嚴厲強硬。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">婦子,文獻中多指妻子儿女。《诗·豳风·七月》:“嗟我婦子,曰爲改歲,入此室處。”《後汉书·孔融传》:“初,曹操攻屠鄴城,袁氏婦子多見侵略。”“婦”亦可指媳婦。簡文中與“婦子”對話的是威公,“弗肯善當”疑指“威公”嚴厲,不肯與婦子和善地應對。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“聖婦”疑指丈夫之母。“曰”字後是聖婦勸誡“婦”的話。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“自教”即親自教誨。“思長”即“思永”,考虑长久之道。《书·皋陶谟》:“慎厥身,修思永。”孔传:“慎修其身,思爲長久之道。”</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"> </span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">“厓石在山,谷臨中堂”,此兩句具體含義不解,但總的是用比喻的手法,以崖石與山、谷與中堂的關係來揭示媳婦與家族的關係。</span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">“</span><span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">松柏不磬,<span><img width="15" height="17" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/12/20141212173933942008.jpg"></span>尚反黃”,此兩句具體含義不解,大概是指松柏不淍而常青,而“<span><img width="15" height="17" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/12/20141212173933942008.jpg"></span>尚”反而會零落變黃。似用反襯的比喻告誡媳婦要堅韌,像松柏一樣耐寒。</span></span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph"><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体"></span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 华文楷体">“</span><span><span style="FONT-SIZE: 14pt; FONT-FAMILY: 宋体">羊矢竝下,或<span><img width="15" height="15" src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/12/20141212173933725010.jpg"></span>(短)或長”,此兩句中“羊”和“矢”的具體含義不解,但“羊”、“矢”為二物,故言“并下”。“或短或長”是說“二物中有短的也有長的”。此處似用比喻的手法向媳婦說明“十個手指不一般齊”的道理。</span></span></p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph">&nbsp;</p>
<p style="FONT-SIZE: 10.5pt; FONT-FAMILY: 'Calibri','sans-serif'; TEXT-ALIGN: justify; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-JUSTIFY: inter-ideograph">&nbsp;</p>

商之彝 发表于 2014-12-13 10:44

本帖最后由 商之彝 于 2014-12-13 10:53 编辑 <br /><br />    很同意審良先生将“疾”解释为極力、盡力。《墨子•尚賢上》:“有力者疾以助人,有財者勉以分人。”《楚辭•九章•惜誦》“疾親君而無他兮”,朱熹《集注》:“疾,猶力也。”
    以“疾”修飾“從事”,又見於上博藏戰國竹書《姑成家父》簡6:“鑾(欒)箸(書)欲乍(作)難,害參(三)郤。胃(謂)姑(苦)城(成)家父曰:“為此殜(世)也,從事可(何)以女(如)是其疾與才(哉)?”

王寧 发表于 2014-12-16 17:52

本帖最后由 王寧 于 2014-12-16 17:56 编辑 <br /><br /><p><br>
“東西<img src="/forum/ewebeditor/uploadfile/2014/12/16/20141216174649913.jpg" border="0">若”似應讀為“東西逢若”,“若”前一字應是“蜂”的簡體字。朱鳳瀚先生言“東西泛指四方,無定向”,當是。“逢若”即《左傳》的“不逢不若”的“逢”和“若”,朱鳳瀚先生引《經傳釋詞》云“若,及也”是對的,就是“遇到”的意思。“東西逢若,色不敢昌”就是對各方遇到的人不敢趾高氣揚,謙卑恭敬的意思。</p>

小疋 发表于 2014-12-17 08:53

案“西東𧈸若”,“若”即《詩經》“其葉沃若”之“若”,若,然也。(參王引之《經傳釋詞》)“𧈸”當為形容詞。簡文文義似與秦駰玉版“西東若憃”相近。

鸤鸠 发表于 2015-1-28 12:35

本帖最后由 鸤鸠 于 2015-1-28 12:38 编辑 <br /><br />《左傳》“不逢不若”之“逢”為觸犯之義(參《義府續貂》“坌冒”條,13-14頁)。
页: [1]
查看完整版本: 北大秦簡《善女子之方》訓釋小札